Thủ tướng nhấn mạnh, 2 nghị quyết mới không thay thế mà cụ thể hóa hơn một bước các nghị quyết của Trung ương, Bộ Chính trị, Ban bí thư, Chính phủ, tích hợp lại thành nghị quyết mới theo hướng bao trùm, toàn diện hơn, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc của 2 ngành này mà chúng ta đang gặp phải, như về thể chế, cơ chế, chính sách, nguồn lực; đáp ứng được mong muốn của người dân.
Từ đó, tìm ra những điểm đột phá mang tính đòn bẩy, điểm tựa để phát triển nhanh, bền vững hai lĩnh vực này, có các cơ chế chính sách đặc thù để thu hút nguồn lực, phát huy nguồn lực con người, thiên nhiên, văn hóa truyền thống và tổ chức thực hiện trên tinh thần phân cấp, phân quyền, giảm thủ tục, đơn giản hoá thủ tục hành chính, xoá bỏ cơ chế xin – cho.
Các dự thảo nghị quyết phải cập nhật, cụ thể hóa các nội dung liên quan trong “bộ tứ chiến lược” theo các Nghị quyết của Bộ Chính trị: Phát triển đột phá khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số (Nghị quyết 57), hội nhập quốc tế trong tình hình mới (Nghị quyết 59), đổi mới công tác xây dựng và thực thi pháp luật (Nghị quyết 66), phát triển kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế quốc gia (Nghị quyết 68).
Thủ tướng nhấn mạnh phải có giải pháp tăng cường hợp tác công tư cho cả 2 lĩnh vực giáo dục, đào tạo và y tế.
Có lộ trình miễn viện phí cho nhân dân
Sau khi các đại biểu thảo luận, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu khẩn trương hoàn thiện dự thảo nghị quyết; theo hướng thay đổi từ khám, chữa bệnh là chính, sang chăm sóc, bảo vệ sức khoẻ nhân dân, với phương châm chăm sóc, bảo vệ sức khoẻ nhân dân là trên hết, trước hết, là cơ bản, chiến lược, lâu dài, quyết định, khám, chữa bệnh là thường xuyên, đột xuất.
Đặc biệt, triển khai chăm sóc sức khoẻ nhân dân theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp; đảm bảo tiếp cận bình đẳng về y tế, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, vùng dân tộc thiểu số; phát triển y tế dự phòng, y tế cơ sở; nâng cao thể lực người Việt Nam, khắc phục già hoá dân số; phát triển công nghiệp dược, công nghiệp vaccine; nâng cao chất lượng y tế; xây dựng bệnh viện số, bệnh viện thông minh; xác định lộ trình miễn viện phí cho nhân dân sớm nhất có thể, trước hết miễn phí khám, chữa bệnh cho trẻ em…
Nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo, tập trung vào những ngành mới nổi
Định hướng xây dựng nghị quyết tập trung mở rộng tiếp cận giáo dục công bằng; nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện; đổi mới giáo dục nghề nghiệp, nâng cao kỹ năng lực lượng lao động; hiện đại hoá giáo dục đại học, phát triển nhân lực chất lượng cao và nhân tài công nghệ, thúc đẩy nghiên cứu và đổi mới sáng tạo.
Dự thảo nghị quyết đề xuất các giải pháp đột phá gồm: Đột phá trong quản lý nhà nước, giải phóng mọi tiềm lực và sức sáng tạo; đột phá về cơ chế, chính sách tài chính, nâng cao hiệu quả sử dụng ngân sách nhà nước, đẩy mạnh xã hội hoá; đột phá đầu tư hiện đại hoá các cơ sở giáo dục; đột phá chuyển đổi số toàn diện, phổ cấp tiếng Anh, công nghệ số, trí tuệ nhân tạo; đột phá phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao và kỹ năng nghề cao, gắn với phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo…
Về nội dung này, Thủ tướng yêu cầu nêu rõ phạm vi đề cập của nghị quyết là giáo dục phổ thông, giáo dục nghề, giáo dục đại học và giáo dục trên đại học, song có điểm nhấn với từng lĩnh vực.
Thủ tướng lưu ý, có chương trình đào tạo nhân tài; xây dựng đội ngũ giáo viên, cơ sở vật chất đáp ứng yêu cầu; rà soát loại hệ thống trường lớp, cơ sở đào tạo để đầu tư tập trung đạt chuẩn cả về chất lượng, quy mô…
Phân cấp, phân quyền mạnh hơn
Tại hội nghị về việc triển khai kế hoạch của Chính phủ xây dựng các nghị định phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền gắn với việc thực hiện mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp trên tinh thần “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”, Chính phủ rà soát và xác định có hơn 1.200 nhiệm vụ cần phân cấp, phân quyền. Chính phủ tập trung rà soát tổng thể các luật chuyên ngành, pháp lệnh, nghị quyết, nghị định, quyết định của Thủ tướng Chính phủ, thông tư theo ngành, lĩnh vực để đề xuất phân cấp, phân quyền và phân định thẩm quyền của chính quyền địa phương theo mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp.
Việc xây dựng các nghị định ưu tiên tập trung vào các nội dung: về phân định thẩm quyền của chính quyền địa phương theo mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp (từ 3 cấp như hiện nay); phân cấp, phân quyền trong quản lý nhà nước theo ngành, lĩnh vực, thể hiện nội dung phân cấp, phân quyền giữa Trung ương và địa phương.
Sau khi các đại biểu thảo luận cho ý kiến nhằm triển khai hiệu quả các nhiệm vụ, kết luận hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính yêu cầu các thành viên Chính phủ, Ban Chỉ đạo quán triệt nghiêm túc chỉ đạo của Bộ Chính trị về phân cấp, phân quyền nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới; thể chế hóa các quan điểm, chủ trương của Đảng về đẩy mạnh phân cấp, phân quyền; bảo đảm đồng bộ, thống nhất về nguyên tắc phân định thẩm quyền, phân cấp, phân quyền.
Thủ tướng Phạm Minh Chính một lần nữa nhấn mạnh yêu cầu đổi mới tư duy, phương pháp luận, cách tiếp cận trong xây dựng và hoàn thiện thể chế, pháp luật. Các bộ trưởng, trưởng ngành trực tiếp phụ trách công tác xây dựng thể chế, luật pháp, các luật, nghị định, thông tư và phải bám sát cho đến khi các văn bản quy phạm pháp luật được ban hành.
Thủ tướng nhấn mạnh, về nguyên tắc, phải quán triệt tinh thần phân cấp, phân quyền triệt để từ cấp trên xuống cấp dưới, đi đôi với phân bổ nguồn lực phù hợp, nâng cao năng lực thực thi của cấp dưới, thiết kế công cụ để tăng cường kiểm tra, giám sát, kiểm soát quyền lực. Rà soát từ Quốc hội, Chính phủ đến cấp xã để phân cấp, phân quyền mạnh hơn cho cấp nào sát thực tế, gần dân, sát dân, làm tốt hơn, hiệu quả hơn. Không biết thì không quản, không ôm đồm, không bao biện, không làm thay và chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí trong tổ chức thực hiện.
Cùng với phân cấp, phân quyền cho địa phương, các bộ ngành, cơ quan ở Trung ương giữ vai trò kiến tạo, không làm công việc cụ thể mà tập trung thực hiện 6 nhóm nhiệm vụ quản lý nhà nước: (i) xây dựng chiến lược, quy hoạch, kế hoạch; (ii) xây dựng thể chế, pháp luật để quản lý và kiến tạo phát triển; (iii) xây dựng cơ chế, chính sách huy động nguồn lực để phát triển ngành, lĩnh vực nhanh, bền vững; (iv) thiết kế công cụ để kiểm tra, giám sát, kiểm soát quyền lực; (v) đánh giá, tổng kết thực tiễn, đúc rút kinh nghiệm, xây dựng lý luận, nhân rộng các mô hình hay, cách làm tốt và tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc; (vi) thực hiện công tác thi đua khen thưởng, xử lý kỷ luật kịp thời, chính xác, công bằng, hợp lý, hiệu quả.
Thủ tướng Chính phủ yêu cầu xây dựng các nghị định phải xác định rõ chủ thể, nội dung, phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn, trình tự, thủ tục thực hiện và bảo đảm công khai, minh bạch, gắn với kiểm tra, kiểm soát quyền lực để chính quyền địa phương chủ động, sáng tạo, tự chủ, tự chịu trách nhiệm khi thực hiện.
Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu các đồng chí Thường trực Chính phủ và Tổ công tác của Ban Chỉ đạo của Chính phủ tổ chức làm việc với bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ về các nội dung, nhiệm vụ và dự thảo nghị định phân cấp, phân quyền và phân định thẩm quyền; theo dõi, đôn đốc và tổ chức thẩm định đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ, đảm bảo thời gian, chất lượng các nghị định trình cấp có thẩm quyền xem xét.
Các bộ, cơ quan ngang bộ tiếp tục rà soát để báo cáo cấp có thẩm quyền trước ngày 30/5; khẩn trương xây dựng, hoàn thiện các nghị định, Bộ Tư pháp thẩm định, trình Chính phủ ban hành, bảo đảm thực hiện được ngay khi bộ máy mới vận hành và sau đó tiếp tục rà soát, bổ sung, hoàn thiện các quy định, tinh thần là không cầu toàn, không nóng vội, vừa làm vừa điều chỉnh, bổ sung dần.
