Dưới sự chủ trì của Đại sứ Dino Pati Djalal, Người sáng lập Cộng đồng Chính sách đối ngoại Indonesia, phiên thảo luận thứ nhất Diễn đàn Tương lai ASEAN 2024 có nội dung xoay quanh những mô hình quản trị và chính sách giúp các nước ASEAN ứng phó hiệu quả với môi trường chiến lược phức tạp và những thách thức đang nổi lên để duy trì động lực tăng trưởng.
Phát biểu tại phiên thảo luận, Bộ trưởng Erywan Yusof, Bộ trưởng Ngoại giao (thứ hai) Brunei, điểm lại quá trình phát triển nhanh và nhiều thành tựu của ASEAN. Trước những thách thức và thay đổi lớn, Bộ trưởng Erywan Yusof cho rằng ASEAN cần sẵn sàng và chuẩn bị cho người dân tận dụng những cơ hội của Cách mạng công nghiệp 4.0 và thúc đẩy nền kinh tế khu vực phát triển có tính cạnh tranh cao hơn, bao trùm hơn.
Nhằm phát triển tương lai bền vững cho ASEAN, Bộ trưởng Erywan Yusof gợi ý ASEAN cần tiếp tục tập trung duy trì hòa bình an ninh, sự tin cậy, thấu hiểu lẫn nhau. Đồng thời, Hiệp hội cần tiếp tục duy trì thúc đẩy hợp tác đối thoại giữa các thành viên và với các đối tác. Ngoài ra, ASEAN cần phát triển đường hướng, thúc đẩy công nghệ như AI.
Trong bài tham luận của mình, Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh đến tầm quan trọng của chuyển đổi số và xây dựng Cộng đồng ASEAN số. Theo đó, ông Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng ASEAN cần xây dựng thể chế số, cơ sở hạ tầng số và nguồn nhân lực số để chuẩn bị cho tương lai.
Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông cho biết Việt Nam sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm và mong muốn học hỏi các quốc gia thành viên cũng như đối tác của ASEAN trong lĩnh vực chuyển đổi số.
“Tương lai của ASEAN là tương lai kỹ thuật số. Để xây dựng một tương lai như vậy, chúng ta cần phải làm nhiều điều và trước tiên là hợp tác với nhau”, Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông nhấn mạnh.
Về phần mình, GS. Tetsuya Watanabe, Chủ tịch Viện Nghiên cứu Kinh tế ASEAN và Đông Á (ERIA), đánh giá ASEAN đã đạt được thành công to lớn trong việc duy trì hòa bình, thúc đẩy phát triển kinh tế và xây dựng một cộng đồng đa dạng văn hóa. Những thành tựu này là kết quả của nhiều yếu tố, bao gồm: hợp tác và đồng thuận; chủ nghĩa thực tiễn; cởi mở và hội nhập; và đa dạng văn hóa.
Theo GS. Tetsuya Watanabe, thành công của ASEAN là bài học quý giá cho các khu vực khác trên thế giới trong việc xây dựng hòa bình, ổn định và phát triển. Để tiếp tục duy trì thành công trong tương lai, ASEAN cần tiếp tục củng cố đoàn kết, tăng cường hợp tác và đổi mới sáng tạo.
Trong không khí thảo luận sôi nổi, các đại biểu đã đưa những phương cách áp dụng tiến bộ khoa học – công nghệ và đổi mới sáng tạo để đạt được mục tiêu hài hòa giữa thịnh vượng và phát triển bền vững. Ngoài ra, các ý kiến cũng nhấn mạnh đến tầm quan trọng của năng lượng tái tạo, nền kinh tế tuần hoàn, tài chính xanh, chuỗi cung ứng bền vững và đổi mới sáng tạo trong cung cấp các giải pháp giúp các quốc gia tăng trưởng kinh tế, xã hội nhưng vẫn gắn với bảo vệ môi trường.
Trong bối cảnh địa chiến lược phức tạp, các đại biểu đề xuất những mô hình quản trị phù hợp để các nước ASEAN duy trì phát triển nhanh và bền vững; đưa ra những biện pháp của ASEAN nhằm thích ứng và đóng góp cho kiến trúc quản trị toàn cầu.
Hướng tới một tương lai phát triển nhanh và bền vững, một số đại biểu cũng chỉ ra những biện pháp để các nước ASEAN đưa các Mục tiêu phát triển bền vững (SDG) vào chiến lược phát triển quốc gia một cách hiệu quả, duy trì tăng trưởng kinh tế, nâng cao trình độ nhân lực trong nền kinh tế số.
Một số ý kiến đề cao sự hợp tác khu vực, sự phối hợp giữa nhà nước và doanh nghiệp để thúc đẩy chuyển đổi xanh, chuyển đổi số, quản lý, sử dụng tài nguyên bền vững và phát triển các thành phố thông minh.
Ngoài ra, phiên thảo luận cũng tập trung vào vai trò của trí tuệ nhân tạo (AI), Internet vạn vật (IoT), 5G, chuỗi khối (blockchain) và các công nghệ mới nổi trong thúc đẩy đổi mới sáng tạo, phục hồi bền vững và toàn diện sau đại dịch.
Tựu chung, nội dung thảo luận tại phiên toàn thể thứ nhất hướng tới sự gắn kết giữa Cộng đồng ASEAN với các mục tiêu phát triển bền vững đến năm 2030 (SDG 2030), giữa Diễn đàn Tương lai ASEAN và Hội nghị Thượng đỉnh Tương lai của Liên hợp quốc, giúp ASEAN đóng góp thiết thực hơn vào các tiến trình đa phương toàn cầu.
Diễn đàn Tương lai ASEAN 2024 với chủ đề “Xây dựng Cộng đồng ASEAN phát triển nhanh, bền vững, lấy người dân làm trung tâm” là một sáng kiến quan trọng do Thủ tướng Phạm Minh Chính đề xuất tại Hội nghị cấp cao ASEAN lần 43 vào tháng 9/2023.
Đây là ý tưởng mới của Việt Nam với mong muốn tạo diễn đàn chung cho các nước thành viên ASEAN cũng như các bạn bè đối tác của ASEAN, người dân ASEAN cùng đóng góp vào việc thúc đẩy, định hình con đường phát triển cho tương lai của ASEAN.
Điểm khác biệt lớn nhất của Diễn đàn Tương lai ASEAN so với các diễn đàn khác, đây là diễn đàn dành riêng cho ASEAN, của ASEAN, vì ASEAN và vì người dân của ASEAN.
Bên cạnh Phiên khai mạc Diễn đàn Tương lai ASEAN sẽ diễn ra Phiên toàn thể thứ nhất với chủ đề “ASEAN phát triển nhanh vì tương lai bền vững”.
Buổi trưa, các đại biểu dự hai phiên ăn trưa làm việc với hoạt động Tọa đàm với Doanh nghiệp ASEAN và đối tác “Cộng đồng doanh nghiệp ASEAN gắn kết, tự cường và bền vững: Nắm bắt thời cơ trong thời đại số” và chủ đề “Tái xác định vai trò trung tâm của ASEAN”.
Buổi chiều tiếp tục với Phiên toàn thể thứ hai chủ đề “Bảo đảm an ninh toàn diện vì Cộng đồng ASEAN lấy người dân làm trung tâm” và Phiên bế mạc Diễn đàn.
